11/02/2015 3:56:12

Nội soi màng phổi (NSMP) là thủ thuật xâm nhập tối thiểu vào khoang màng phổi (MP), cho phép quan sát khoang MP và các cấu trúc trong lồng ngực. NSMP được Han Jacobaeus tiến hành lần đầu tiên vào năm 1911 với ống soi bàng quang.

Sau đó NSMP đã được phát triển với những dụng cụ và phương pháp mới như dùng ống NSMP cứng với hệ thống quang học sợi mềm, ống soi cứng kiểu mới (Karl storz), hay ống NSMP mềm. Hiện nay NSMP với sự hỗ trợ của video cho phép quan sát khoang MP dễ dàng hơn, do đó rất có giá trị để chẩn đoán các bệnh lý MP. Khi nào tiến hành NSMP Người ta áp dụng NSMP trong những trường hợp sau:

– NSMP chẩn đoán: Những trường hợp TDMP chưa rõ nguyên nhân, NSMP giúp quan sát và đánh giá tổn thương MP (lá thành, lá tạng), trung thất và cơ hoành. Khi thấy tổn thương có thể sinh thiết lá thành MP. Một số trường hợp có thể sinh thiết nhu mô phổi hoặc hạch trung thất để làm xét nghiệm mô bệnh học.

– NSMP điều trị: Tiến hành gây dính MP trong điều trị TDMP ác tính, TDMP lành tính tái phát nhanh và nhiều, TKMP hút dẫn lưu không kết quả hoặc TKMP tái phát, TKMP ở bệnh nhân có kén khí phổi, MP. Những trường hợp nào không NSMP được Những bệnh nhân có rối loạn đông máu không kiểm soát được hoặc khoang MP bị dính sẽ không NSMP được. Cần cân nhắc NSMP khi bệnh nhân sốt hoặc ho nhiều, tình trạng tim mạch và huyết động không ổn định. Tiến hành NSMP như thế nào Trước khi tiến hành NSMP, BN được làm các xét nghiệm chuẩn bị mổ, chụp Xq phổi chuẩn, CT scan ngực (nếu có điều kiện). Nếu TDMP thì ngày hôm trước cần chọc tháo hết dịch MP, sau đó bơm khoảng 300 – 500ml khí vào khoang MP, chụp lại Xq phổi để kiểm tra kích thước khoang chứa khí trong MP. BN cần nhịn ăn sáng ngày NSMP.

Về dụng cụ cần ống NSMP, camera, nguồn sáng nối với màn hình và ống nội soi, dụng cụ đốt điện, hệ thống hút và ống hút, trocar, kìm sinh thiết, ống dẫn lưu khoang MP, kim chỉ khâu, dao, bơm kim tiêm, bông, băng, gạc… Bệnh nhân có thể được gây mê hoặc gây tê tại chỗ, và đặt tư thế nằm nghiêng về bên phổi lành. Bác sỹ sẽ lựa chọn vị trí đưa ống nội soi trên thành ngực bệnh nhân. Tiến hành chọc hút kiểm tra khí trong khoang MP. Rạch da dài 1,5 – 2 cm, rồi bóc tách cơ và đưa trocar vào khoang MP. Sau đó đưa ống nội soi vào khoang MP để quan sát, đánh giá tổn thương MP, nhu mô phổi và các cấu trúc khác trong lồng ngực. Các kỹ thuật sử dụng khi NSMP Qua NSMP có thể tiến hành sinh thiết các vùng tổn thương nghi ngờ ở lá thành, lá tạng MP. Bên cạnh đó có thể gây dính MP bằng các chất hóa học (bột talc, Povidone iodine…) để điều trị tràn dịch MP tái phát nhanh nhiều, hoặc thắt, đốt các bóng khí hay chà sát MP để ngăn ngừa tràn khí MP tái phát. Một vài hình ảnh qua NSMP: Các biến chứng của NSMP NSMP có thể gặp các biến chứng như sốt, nhiễm trùng, phát triển ung thư theo đường mở ở thành ngực, tràn khí dưới da, tràn khí MP, chảy máu, rối loạn huyết động (nhịp tim nhanh, hạ huyết áp)… Biến chứng nặng nhất là tử vong, tuy nhiên rất hiếm gặp.
ThS. Nguyễn Thị Thanh Huyền – Khoa Hô Hấp BV Bạch Mai