11/08/2015 11:07:06

Có rất nhiều tổn thương có thể gặp khi chụp phim cắt lớp vi tính của các bệnh nhân ung thư phổi, trong đó, những tổn thương thường gặp nhất vẫn là: nốt tổn thương ở phổi (kích thước < 3cm), hoặc u phổi (kích thước từ 3cm trở lên).

1. Hình nốt hoặc đám mờ
Nốt mờ là những tổn thương mờ dạng nốt có đường kính < 3cm. Những tổn thương có đường kính từ 3 cm trở lên được gọi là đám mờ. Phim chụp cắt lớp vi tính cho phép phát hiện những nốt, đám mờ có kích thước từ 3mm. Bên cạnh việc xác định các tổn thương, chụp cắt lớp vi tính còn giúp xác định:

– Kích thước tổn thương.

– Tỷ trọng tổn thương.

Phim chụp cắt lớp  vi tính ngực còn cho phép phát hiện nhiều tổn thương khác như: hach trung thất, các tổn thương phổi thứ phát …

2. Hình xâm lấn màng phổi:

Tràn dịch màng phổi ở bệnh nhân ung thư phổi có thể là do ung thư di căn màng phổi hoặc cũng có thể là tràn dịch màng phổi lành tính do viêm phổi sau tắc nghẽn phế quản. Dấu hiệu điển hình cho hình ảnh xâm lấn màng phổi là hình ảnh các nốt mờ dạng tổ chức trên bề mặt màng phổi hoặc hình ảnh dày màng phổi. Những bệnh nhân có kèm hình ảnh lan tràn của tổn thương ác tính bề mặt màng phổi được xếp vào T4, đồng nghĩa với bệnh nhân không còn chỉ định phẫu thuật và xạ trị.

3. Hình xâm lấn thành ngực:

Chụp cắt lớp vi tính cho phép xác định tốt tình trạng u xâm lấn thành ngực. Các dấu hiệu gợi ý xâm lấn thành ngực bao gồm: (1) Phá hủy xương sườn. (2) u lớn lan vào thành ngực. (3) Dày màng phổi. (4) Mất lớp mỡ ngăn giữa màng phổi thành và nhu mô phổi. (5) u tiếp xúc với thành ngực > 3cm. (6) Góc giữa khối u và thành ngực là góc tù.

4. Xâm lấn trung thất
Để xác định tình trạng xâm lấn trung thất của những u phổi: cần dựa trên phim chụp cắt lớp vi tính ngực có tiêm thuốc cản quang.

Việc xác định xâm lấn trung thất có vai trò đặc biệt quan trọng, những u đã có xâm lấn trung thất thường không có chỉ định phẫu thuật. Tuy nhiên, những u chỉ xâm lấn tối thiểu vào lớp mỡ trung thất mà chưa có xâm lấn vào khí quản, mạch máu lớn vẫn được xem là có thể phẫu thuật được.
5. Hạch trung thất

Khi đã có chẩn đoán u phổi, một thông tin quan trọng cần có là: người bệnh đã có hạch trong trung thất hay chưa ? Hạch nằm quanh phế quản cùng bên, trong trung thất, hoặc ở rốn phổi đối bên. Việc có hạch trung thất ở bệnh nhân ung thư phổi thường có tiên lượng xấu, là chỉ dấu cho thấy ung thư đã di căn theo đường bạch mạch

TS. Nguyễn Thanh Hồi – Giám đốc Bệnh viện đa khoa Quốc tế Hải Phòng