22/01/2015 4:07:06

Khó thở là biểu hiện rất thường gặp của các bệnh nhân có bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Mức độ khó thở càng ngày càng tăng dần theo mức độ nặng của bệnh

Khó thở là cảm giác báo hiệu cơ thể bạn đang không được cung cấp đầy đủ oxy. Nguyên nhân khó thở thường do phổi của bạn làm việc không tốt, các cơ giúp cho cử động của lồng ngực phải làm việc nhiều hơn để đưa được không khí vào trong phế nang của bạn. Sự gắng sức này giải thích một phần tại sao bạn khó thở.
Sự thở (sự thông khí) phụ thuộc vào 2 yếu tố:

– Đường kính của đường thở: nếu lòng đường thở càng nhỏ thì dòng khí đi qua càng bị hạn chế.

– Sự đàn hồi của lồng ngực và nhu mô phổi tương tự như sự co giãn của dây chun: nếu độ đàn hồi càng giảm thì việc giải phóng không khí ra khỏi phế nang càng khó khăn.

Trong COPD, lòng đường thở bị hẹp dần, sự đàn hồi của nhu mô phổi bị giảm đi do vậy làm không khí đi vào và ra khỏi lồng ngực bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Để cải thiện trao đổi khí, các cơ hô hấp phải làm việc nhiều hơn, tim của bạn cũng phải làm việc nhiều hơn, lâu ngày gây ra suy tim.

COPD của bạn càng nặng thì bạn càng có nguy cơ bị giãn phế nang. Khi đó phổi và lồng ngực của bạn căng phồng chính điều này làm tăng gánh nặng công việc cho các cơ hô hấp của bạn. Các cơ hô hấp bị mệt do làm việc gắng sức, bên cạnh đó còn do việc dùng nhiều thuốc để điều trị COPD kéo dài như corticoid. Các cơ hô hấp làm việc càng nhiều, nhu cầu tiêu thụ oxy của chúng càng tăng. Bên cạnh đó, khi các cơ hô hấp càng mệt, hiệu quả làm việc càng giảm, tình trạng thiếu oxy càng tăng, khi đó cảm giác khó thở càng tăng.

Để đánh giá mức độ khó thở người ta sử dụng thang phân mức độ theo tác giả Sadoul

– Mức độ 0: không khó thở khi leo cầu thang

– Mức độ 1: khó thở khi leo cầu thang từ tầng 2 trở lên

– Mức độ 2: khó thở khi leo dốc

– Mức độ 3: khó thở khi đi tốc độ bình thường trên đường bằng cùng với người khác

– Mức độ 4: Khó thở khi đi lại với tốc độ bình thường và thường xuyên phải dừng lại để nghỉ

– Mức độ 5: khó thở khi thực hiện các công việc hàng ngày như mặc quần áo, đánh răng rửa măt…

Khó thở của bạn càng nặng thì hoạt động thể lực của bạn càng bị hạn chế và vì vậy thể lực của bạn càng giảm sút, cơ của bạn teo đi và bạn càng khó thở hơn.

Bạn sẽ ở trong một vòng xoắn gọi là “mất điều kiện’’chính vì vậy bạn cần phải giữ hoạt động thể lực bằng các phương pháp đặc hiệu.

Cuối cùng một yếu tố khác đó là thiếu oxy hoặc tích tụ khí CO2 cũng góp phần làm cho bạn khó thở.
PGS.TS. Ngô Quý Châu, TS. Chu Thị Hạnh, TS. Nguyễn Thanh Hồi