05/01/2015 1:05:03

Cai nghiện thuốc lá là quá trình phức tạp, bao gồm nhiều bước, nhiều phương pháp. Một trong các phương pháp là sử dụng thực tiễn để tư vấn giúp thay đổi nhận thức, từ đó dẫn tới thay đổi hảnh vi.

Điều trị nhận thức – chuyển đổi hành vi là một dạng thức của điều trị về tâm lý, dựa trên cơ sở của việc phân tích suy nghĩ – nhận thức, cảm xúc – niềm tin, và các hành vi phát sinh do suy nghĩ và niềm tin đó theo sơ đồ: Thực tiễn => Nhận thức => Cảm xúc => Hành vi.
Điều trị nhận thức – chuyển đổi hành vi có mục tiêu làm thay đổi một hành vi nào đó xuất hiện ngòai ý muốn của bản thân, làm trở ngại đến bản thân và vì thế bản thân muốn lọai bỏ hành vi này. Điều trị nhận thức hành vi giúp phân tích để hiểu rõ con đường nhận thức và cảm xúc có thể dẫn đến hành vi mà bản thân muốn điều chỉnh, giúp thay thế hành vi này bằng một hành vi khác phù hợp hơn.
Điều trị nhận thức – chuyển đổi hành vi thực hiện mỗi tuần một lần và kéo dài trong nhiều tháng. Chúng bao gồm hàng lọat bài tập giúp cắt bỏ mối liên hệ giữa một “thực tiễn này” với một “hành vi kia”. Trong cai nghiện thuốc lá chẳng hạn, điều trị nhận thức – chuyển đổi hành vi giúp cắt bỏ mối liên hệ giữa một thực tiễn như là: uống cà phê, sau ăn cơm, gặp gỡ bạn bè với hành vi hút thuốc lá.
Điều trị nhận thức – chuyển đổi hành vi trong cai nghiện thuốc lá như vậy thường được tiến hành trong tư vấn chuyên sâu, và tỏ ra rất có hiệu quả trong các giai đọan khác nhau của cai thuốc lá: chuẩn bị cai thuốc lá, đang cai thuốc lá hoặc ngăn ngừa tái nghiện thuốc lá. Kỹ năng giải quyết tình huống là một trong các phần của điều trị nhận thức – chuyển đổi hành vi.
GS. TS Đặng Vạn Phước. PGS. TS Lê Thị Tuyết Lan. PGS. TS Trần Văn Ngọc. TS. Nguyễn Thị Tố Như. ThS. Lê Khắc Bảo